Պաշտպանվա՞ծ է արդյոք Հայաստանում խղճի և դավանանքի ազատությունը. իրավաբանի կարծիք

 
Մարդու իրավունքների, խղճի, դավանանքի և կրոնի ազատություն. crossnews.am-ի հարցերին է պատասխանում իրավաբան Արա Ղազարյանը:

- Ինչպե՞ս եք գնահատում Հայաստանում կրոնական հարցերի լուսաբանումը, բավարա՞ր է այն արդյոք:        

- Սկսենք նրանից, որ հիմնականում շատ քիչ են լուսաբանվում այդ թեմաները, իսկ լուսաբանվելու դեպքում դա կատարվում է ոչ ամբողջությամբ: Այսինքն` երկու կողմերի կարծիքները ամբողջությամբ չի ներկայացվում: Եվ դրանից ելնելով` կարող եմ ասել, որ, իհարկե, բավարար չէ: Հիմնականում լուսաբանվում է միակողմանի, և երբեմն կրոնական անհանդուրժողականության, նույնիսկ կրոնական ատելության լույսի ներքո: Հույս ունեմ, որ վերջին դատական գործերից հետո նման լուսաբանումներ չեն լինի:

Վերջին 10 տարվա ընթացքում Հայաստանում այդ ուղղությամբ է ընթանում և՛ կրոնական ուսուցումը, և՛ քարոզարշավը, որ ցանկացած այլ կրոնական փոքրամասնություն վատն է, իսկ լավը կարող է լինել միայն Հայ առաքելական եկեղեցին: Այդ կարծիքը առաջին հերթին գալիս է Էջմիածնից, և դա նրանք չեն թաքցնում: Հայ առաքելական եկեղեցու դավանաբանությունը ուսուցանվում է դոկտրինացման ուղղությամբ, իսկ կրոնի պատմության առարկան դպրոցում մատուցվում է երեխաներին` որպես Հայ առաքելական եկեղեցու պատմություն: Եվ սա համատարած բնույթ է կրում: Շատ ժամանակ հենց եկեղեցու սպասավորներն են եթերից ասում ատելություն սերմանող, նույնիսկ բռության խոսքեր:

- Իսկ ըստ Ձեզ` ինչպիսի՞ փոփոխություններ են անհրաժեշտ նման երևույթը վերացնելու համար:

- Փոփոխությունները պետք է օրենսդրության մեջ լինեն, բայց հիմնականում մտածողության փոփոխություն պետք է լինի, այսինքն քարոզարշավը պետք է այլ կերպ տարվի, և կառավարությունը պետք է զսպի եկեղեցուն: Հաշվի առնելով Սահմանադրությունը, ըստ որի՝ պետությունն ու եկեղեցին անջատ են իրարից, ՀԱԵ-ն գործուն միջամտություն չպետք է ունենա, ինչպես, օրինակ՝ հանրակրթական ոլորտում:

- Դուք սեմինարի ժամանակ խոսեցիք կրոնական դեֆամացիայի (ծաղր, վարկաբեկում) մասին, որը բավականին նոր երևույթ է: Որո՞նք են հիմնականում դրա արտահայտման ձևերը, և ինչպիսի՞ պատժամիջոցներ են սահմանված դրա համար:

- Եվ խոսքի և ծաղրանկարների միջոցով է դա իրականացվում, նույնիսկ  տեսանյութերի միջոցով: Իսկ հիմնական դրսևորումը ստացել է 2 կամ  3 դատական գործերով, որտեղ լրատվամիջոցների կողմից տրվում է միակողմանի ինֆորմացիա և ատելություն սերմանող խոսք: Օրինակ` հայտնի դեպքը Եհովայի վկայի վերաբերյալ: Տեղի է ունենում սպանություն, ապա ներկայացվում է, որ Եհովայի վկան սպանել է ծնողներին, և լրատվամիջոցը, առանց ստուգելու այդ տեղեկությունը, ուղղակի ասում է, որ այդ անձը «Եհովայի վկաներ» կրոնական կազմակերպությունից է, այն դեպքում, երբ պարզից էլ պարզ է, որ այդ անձը որևէ կապ չունի կազմակերպության հետ: Եվ այնուհետև` երբ դա հաստատվում է, Հանրային հեռուստատեսության մտքով էլ չի անցնում ներողություն խնդրել, մինչև այնքան, որ դատական գործընթաց է սկսում, խնդիրը հանրայնացվում է, միջազգային կառույցներն են իմանում այդ մասին, և երբ հարցը մասամբ մտնում է քաղաքական դաշտ` լավագույնը, որ անում են լրատվամիջոցները, հաշտության գնալն է:

Իսկ ինչ վերաբերում է պատժամիջոցին, ապա ամենախիստը քրեական օրենսգրքով քրեական պատասխանատվության ենթարկելն է` կրոնական ատելություն տարածելու համար: Մենք ունենք կանոնակարգերը, բայց, որպես կանոն, քրեական գործեր չեն հարուցվում: Դա է պատճառը, որ նույնիսկ իրեն մտավորական համարող անձը կարող է լրատվամիջոցով հնչեցնել բռնության կոչ անող խոսք` ինքն էլ չհասկանալով, որ դա քրեորեն հետապնդվող արարք է:

- Արդյոք այսօր Հայաստանում խղճի և դավանանքի ազատությունը բավարար չափո՞վ են պաշտպանված, և կա՞ արդյոք իրավական փոփոխությունների անհրաժեշտություն:

- Փաստորեն բավարար չափով այսօր պաշտպանված չէ, եթե կառուցակարգերը, իրավական պաշտպանության մեխանիզմներն աշխատում են ընտրովի, ապա նշանակում է, որ բավարար չափով պաշտպանված չէ: Եվ հետո մի տարօրինակ երևույթ կա Հայաստանում. չգիտես ինչու, շատերը հայրենասեր երևալու համար, ես կասեի դա գավառական հայրենասիրություն է, ոմանք նույնիսկ քաղաքական դիվիդենտներ պոկելու համար, նախընտրում են որևէ կրոնական փոքրամասնության հասցեին ասել բռնության կոչեր: Եվ դա անվանում են հայրենասիրություն: Բայց փաստն այն է, որ խղճի և դավանանքի ազատությունն այսօր Հայաստանում լիովին պաշտպանված չէ:

                                                                                                 Աննա Եղիազարյան

Ինչու՞ է Աստվածաշունչը եզակի գիրք. գիտական փաստարկներ

Աստվածաշունչը յուրահատուկ տեղ ունի մնացած բոլոր գրքերի շարքում: Այն եզակի է, բացառիկ, մյուսներից տարբեր, նմանը և հավասարը չունեցող: Աստվածաշունչը միակ գիրքն է, որը`

1. Գրվել է 1500 տարվա ընթացքում:

2. Գրվել է հասարակության տարբեր խավերին պատկանող ` ավելի քան 40 հեղինակների կողմից` ներառյալ թագավորներ, զինվորական առաջնորդներ, գյուղացիներ, ձկնորսներ, հարկահավաքներ, բանաստեղծներ, երաժիշտներ, պետական գործիչներ, գիտնականներ և հովիվներ:

3. Գրվել է տարբեր վայրերում. անապատում` Մովսեսի կողմից, բանտում` Երեմիայի և Պողոսի կողմից, պալատում` Դանիելի կողմից, ճամփորդության ընթացքում` Ղուկասի կողմից, Պատմոս կղզում` աքսորված Հովհաննեսի կողմից:

4. Գրել են տարբեր ժամանակներում. Դավիթը` պատերազմի և զոհողության ժամանակ, Սողոմոնը` խաղաղության և բարգավաճման ժամանակ:

5. Գրվել է երեք աշխարհամասերում` Ասիայում, Աֆրիկայում, Եվրոպայում:

6. Գրվել է երեք լեզուներով` եբրայերենով, արամեերենով, հին հունարենով:

7. Աստվածաշունչը շոշափում է հարյուրավոր վիճելի հարցեր, որոնք իրարամերժ կարծիքներ են ծնում, երբ հիշվում կամ քննարկվում են: Աստվածաշնչյան գրողներն անդրադարձել են բազում հրատապ թեմաների (օրինակ` ամուսնություն, ապահարզան և վերամուսնություն, միասեռականություն, ամուսնական դավաճանություն, հնազանդություն իշխանություններին, ճշտախոսություն և ստախոսություն, բնավորության ձևավորում, դաստիարակություն, Աստծո բնություն և հայտնություն և այլն): Այդուհանդերձ, այս գրողներն անդրադառնում են դրանց զարմանալի ներդաշնակությամբ` սկսած Ծննդոցից մինչև Հայտնություն:

8. Չնայած բազմազանությանը` Աստվածաշունչը ներկայացնում է մի եզակի, միասնական պատմություն` մարդկանց փրկագնումն Աստծո կողմից: Նորման Գեյսլերը և Վիլյամ Նիքսը դա շարադրում են այսպես. «Ծննդոցի «դրախտի կորուստը» դառնում է Հայտնության «դրախտի վերագտնումը»: Եթե Ծննդոցում փակ է դեպի կյանքի ծառը տանող դարպասը, ապա այն հավիտյանս բաց է Հայտնության մեջ»: Մեղքից և դատապարտությունից փրկվելը կամուրջ է գցում` տանելով դեպի ամբողջապես վերափոխված կյանք և հավիտենական երանություն` միակ, ողորմած և սուրբ Աստծո ներկայությամբ:

9. Վերջապես ամենակարևորը` Աստվածաշնչում նկարագրված բոլոր մարդկանցից ամենաառաջատար կերպարը միակ, ճշմարիտ, կենդանի Աստված է` բացահայտված Հիսուս Քրիստոսի միջոցով:

Աղբյուր` Ջոշ ՄաքԴաուել, «Վճռական վկայություն», հատոր 1

Մի կյանքի պատմություն - Ջեսիկա Քոկս

Լավագույն պաշտպանությունը հարձակումն է. Եսայի քահանայի մարտավարությունը

«Կյանքի խոսքն» ու հոգեգալստականներին դասել մորմոնների ու Եհովայի վկաների շարքում՝ նշանակում է հավասարության նշան դնել քրիստոնյաների և ոչ քրիստոնյաների միջև: Մարդկանց մոլորեցնելն էլ Աստծուց չէ:
Աստվածաշնչյան հայտնի «Մի՛ դատիր, որ չդատվես» ճշմարտությունը Եսայի քահանան, ըստ ամենայնի, չի կարդացել: Կամ կարդացել և ընկալել է յուրովի՝ «Դատի՛ր, որպեսզի կարծեն, թե արդար ես ու չդատեն»:

Այս կարծիքին հանգեցի քահանայի մամլո ասուլիսի մասին կարդալիս: Հերթական անգամ քահանան ասուլիս է անցկացնում և վիրավորում, իր իսկ խոսքերով՝ 350 հազար հայրենակիցների հավատը: Հերթական անգամ քահանան նրանց հայտարարում է «քայքայիչ», «աղանդավոր», «պրիմիտիվ» …: Հերթական անգամ քահանան ինկվիզիցիան վերածնելու կոչ է անում, իհարկե, առանց օգտագործելու «ինկվիզիցա» բառը. «աղանդների դեմ պայքարում անհրաժեշտ է նաև պետական մոտեցում՝ ազգային անվտանգության, օրենսդիր մարմնի և այլ ատյանների կողմից»:

Քահանան հպարտությամբ արձանագրում է, որ իրենց եկեղեցում էլ քարոզ կա: Այս նորությունը շատ ուրախալի կլիներ, սակայն, դատելով քահանայի ասուլիսի ոգուց, կա մի ցավալի հանգամանք. եթե Եսայի քահանայի քարոզները տոգորված են ատելության և թշնամանքի նույն ոգով, ինչպիսին մամլո ասուլիսն է, ապա խիստ կասկած է առաջանում այդ քարոզների օգտակարության հարցում:

Քրիստոսի մեծագույն պատգամը Սերն է: Թշնամանքն ու անհանդուրժողականությունը Աստծուց չեն:

Ավետարանական հավատի եկեղեցիների հետևորդների համար Աստվածաշունչ կարդալը, ավետարանական պատգամներով առաջնորդվելը և աղոթելը կենսակերպ են, ավելի անհրաժեշտ, քան հացն ու ջուրը: Այս մասին քարոզում են բոլոր ավետարանական հովիվները բոլոր քարոզներում: Իսկ քահանան պնդում է, թե «աղանդների» միջոցն է «…հեշտ հոգևոր կյանքով ապրելու գայթակղությունը: Նրանք ասում են՝ ոնց ուզում ես ապրի, մեկ ա փրկվելու ես»: Ինչու՞ է քահանան լեգենդ հնարում «հեշտ հոգևոր կյանքի» մասին: Սուտ վկայություն տալը Աստծուց չէ:

Աստվածաշնչում 365 անգամ կրկնվում է՝ «Մի՛ վախեցիր»: Ինչու՞ են մեր քահանաները վախենում ուղիղ եթերում «աղանդավորների» հետ հանդիպելուց: Ինչու՞ են ամեն անգամ ասուլիս տալիս ամարյանների հետ ու կրկին անհետանում մինչև հաջորդ ասուլիսը: Վախը նույնպես Աստծուց չէ:

«Կյանքի խոսքն» ու հոգեգալստականներին դասել մորմոնների ու Եհովայի վկաների շարքում՝ նշանակում է հավասարության նշան դնել քրիստոնյաների և ոչ քրիստոնյաների միջև: Մարդկանց մոլորեցնելն էլ Աստծուց չէ:

Քահանան մեղադրանքներ է հնչեցնում, թե աղանդների միջոցներից են «պրիմիտիվ, պարզ քարոզները»: Իսկ ինքը պարծենում է, թե «աղանդների դեմ Հայ Առաքելական Եկեղեցին պայքարում է մատչելի ու պարզ քարոզով»: Ինքն իրեն հակասելն էլ Աստծուց չէ, Եսայուց է (նկատի չունեմ Եսայի մարգարեին):

Քահանան կաթոլիկներին հանում է «աղանդավորների» շարքից, բայց ավետարանական-բողոքականներին հայտարարում «ամենավտանգավոր աղանդ»: Աչառությունը նույնպես Աստծուց չէ, մանավանդ, երբ օրինաչափ հարց է ծագում` ինչո՞վ են վտանգավոր, իրենց բարոյական արժեքներո՞վ, բարեխիղճ աշխատանքո՞վ, հայրենիքի սահմանները պաշտպանելո՞վ, տնանկին, հիվանդին ու կարիքավորին հասնելո՞վ:

Մեջբերեմ մի քանի մտքեր, որոնք կարծում եմ օգտակար կլինեին քահանայի համար: «Նա, ով չի կարդացել Աստվածաշունչը, չի կարող իսկական իմաստով գրագետ մարդ կոչվել ». Պարույր Սևակ:

«Անկարելի էր, որ հայ ազգը պատկաներ միայն մեկ եկեղեցուն». Րաֆֆի:

«Հայի ինքնությունը… պետք է հրաժարվի լեզվական, կրոնական, մշակութային, կուսակցական կամ գաղափարական տարանջատումներից». Նախագահ Ս.Սարգսյան

«Խարիզմատ համայնքները Եկեղեցու կյանքի անգնահատելի աղբյուր են». Հռոմի Պապ:

Գուցե  Եսայի քահանան Հռոմի Պապից կաթոլի՞կ է…

Մենք՝ ավետարանական հավատքի քրիստոնյաներս, սիրում ենք բոլոր քրիստոնյաներին և միշտ աղոթում նրանց համար:

Հ.Գ. Եսայի քահանայի համար ես աղոթում եմ կրկնակի, քանի որ նրա մամլո ասուլիսների շնորհիվ ես սովորեցի աղոթել ինձ հալածողների համար:

Ֆեյսբուքյան գրառում

Աշոտ Հովսեփյան

«Աղանդավորության» մոդայիկ դրսևորումները

Հետաքրքիր է՝ ինչպիսի՞ տեսք կունենա աղանդավորական կազմակերպությունների ցանկը, եթե այն կազմվի աստվածաշնչյան ճշմարտություններից շեղման սկզբունքով:
Զավեշտալի է, բայց փաստ՝ Առաքյալների ժամանակներից սկսած «աղանդ» բառը օգտագործվել է քաղաքական, տարածքային, մենաշնորհային և այլ իմաստներով: Հրեա քահանաներն ու փարիսեցիները քրիստոնյաներին անվանում էին «Նազովրեցիների աղանդ», իսկ Պողոս առաքյալի ընտրած ճանապարհը՝ «հերձվածի ճանապարհ»: Մերօրյա աղանդագետ-մասնագետների պակաս այն ժամանակ էլ չէր զգացվում: Ամբողջ հարցը կայանում է նրանում, թե կլինի՞ արդյոք մի Աստծուն սիրող «աղանդագետ», որ կվերցնի Աստվածաշունչը և ըստ Աստծո Խոսքի կսկսի բնորոշել աղանդն ու հերձվածը... Առայժմ միայն իրենց եկեղեցական պատկանելությունը սիրող մարդիկ են դրանով զբաղվում: Հետաքրքիր է՝ ինչպիսի՞ տեսք կունենա աղանդավորական կազմակերպությունների ցանկը, եթե այն կազմվի աստվածաշնչյան ճշմարտություններից շեղման սկզբունքով: Հուսով եմ՝ մի օր, իսկապես, աղանդն ու աղանդավորը կբնորոշվեն ոչ թե «нашизм»-ի, այլ աստվածաբանական սկզբունքների հիման վրա: Իսկ մինչ այդ` քայլենք մեր ընթացքը և օրհնենք մեզ անիծողներին…

Արման Մանուկյան

Աղբյուր` www.facebook.com/notes/arman-manukyan/

Հիշիր Մեկին

Սևամորթ news.armeniatv.com

Սատանիստներ Էջմիածնում. Խ. Ստամբոլցյան

Բարությունը բումերանգ է

Ребёнок Ожил На Руках У Матери